Piramida żywieniowa jest powszechnie znana, czy to ze szkolnej nauki biologii, czy z etykiety na opakowaniu płatków śniadaniowych. Została ona zainicjowana w 1992 roku przez Amerykański Departament Rolnictwa i zyskała globalną popularność. Ale z biegiem lat, zaczęły się pojawiać głosy krytyki, mówiące, że nie tylko nie sprzyja zdrowiu, ale wręcz może je nadszarpnąć.
Dlaczego klasyczna piramida żywieniowa jest problematyczna?
Jej fundamentem są artykuły zbożowe (chleb, makarony itd.), które są bogate w węglowodany. Okazuje się, że węglowodany nie są korzystne dla naszego ciała i z pewnością nie sprzyjają utracie kilogramów. Aby zrzucić nadprogramowe kilogramy, trzeba znacząco zredukować spożycie pokarmów opartych na mące pszennej, a więc głównie białego chleba, który w klasycznej piramidzie był elementem fundamentalnym. Ponadto piramida ta nie klasyfikowała tłuszczów, co spowodowało, że ludzie zaczęli ich unikać, co paradoksalnie prowadziło do przybierania na wadze. Tłuszcze są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania różnych narządów, w tym mózgu. W rzeczywistości często to niespalone węglowodany, a nie tłuszcze, odkładają się jako tkanka tłuszczowa.
Aktualne wytyczne żywieniowe
Nowa piramida żywieniowa bazuje na starej, ale wprowadza znaczące modyfikacje, wynikające z badań nad białkami, tłuszczami i węglowodanami.
W nowej piramidzie główny nacisk kładziony jest na aktywność fizyczną, która odgrywa kluczową rolę w zachowaniu zdrowia. Bez niej żadna dieta nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Kontrola masy ciała jest również istotna.
Następną warstwą są produkty z pełnego ziarna, mało przetworzone. Pokarmy zbożowe zostały przeniesione na szczyt piramidy. Podobnie postąpiono z tłuszczami, które zostały podzielone na nienasycone (zdrowe) i nasycone (szkodliwe). Korzystne kwasy tłuszczowe to omega-3, omega-6, omega-7, omega-9. Te tłuszcze obniżają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i wspomagają funkcje mózgu oraz układu nerwowego.
Trzecią warstwę stanowią owoce i warzywa, będące źródłem witamin i minerałów. Na kolejnych poziomach znajdują się produkty dostarczające białka, takie jak mięso, ryby i nabiał.
Szczyt piramidy zajmują produkty, których należy unikać, takie jak:
- czerwone mięso i masło (tłuszcze nasycone),
- białe pieczywo, makarony, biały ryż, ziemniaki,
- słodkości (proste węglowodany),
- gotowe, silnie przetworzone potrawy i fastfoody,
- tłuszcze trans (frytki, chipsy, produkty cukiernicze),
- sól i przyprawy z dodatkiem glutaminianu sodu.
